3D-printen geeft producten een nieuwe dimensie

door: Bart van Meurs

Thuis produceren van documenten en foto’s is inmiddels al vele jaren gemeengoed. Niemand kijkt raar op als er naast de PC of laptop een inkjet- of laserprinter staat. Printen van complete producten, in drie dimensies leek echter vooralsnog voorbehouden aan professionele ontwerpers en modelbouwers. Toch lijkt hierin verandering te komen, nu er steeds meer 3D-printers voor de consumentenmarkt beschikbaar komen. Dit zou wel eens een grote verandering kunnen betekenen in de wijze waarop de consument met producten om zal gaan.

Wie “3D printer” intypt op Google, wordt overspoeld met maar liefst 146.000.000(!) zoekresultaten. Een levendige “community” wisselt op het internet van gedachten over creëren, produceren en distribueren van producten in drie dimensies. Met behulp van vijf stellingen wordt in deze weblog een voorschot genomen op het effect dat 3D printers kunnen gaan hebben op de maatschappij van de toekomst. Elke stelling wordt geïllustreerd met voorbeelden uit de schier onuitputtelijke bron van zoekresultaten.

1 – “De 3D printer komt naar je toe deze herfst…”

Bij de Drie Dwaze Dagen van de Bijenkorf denkt u wellicht aan meutes koopjesjagers, op zoek naar die ene mooie aanbieding, maar ongetwijfeld niet aan 3D printen. Toch stond er dit jaar een 3D printer bij het lijstje aanbiedingen: de Cube. Critici wijzen er fijntjes op dat dit wellicht vooral een eenmalige PR-stunt was: formaat van de producten en productiesnelheid zijn nog gelimiteerd en voor cartridges en service wordt door het warenhuis rechtstreeks naar de Amerikaanse fabrikant doorverwezen. Toch laat deze actie zien dat 3D printen echt op de drempel van de Nederlandse huishoudens staat.

Eerder werd bij het populaire televisieprogramma De Wereld Draait Door aandacht besteed aan de Makerbot; een 3D printer, ontwikkeld middels het “open source” principe. Presentator Matthijs van Nieuwkerk spreekt hierin zelfs van een “tweede industriële revolutie”.

2 – “Met 3D printers kunnen alleen maar kleine, breekbare modelletjes worden gemaakt…”

Een stevige discussie kwam enkele maanden geleden op gang toen bleek dat een Amerikaan een kritiek onderdeel van een vuurwapen produceerde met een 3D printer en er probleemloos 200 schoten mee loste. Wordt het straks mogelijk om wapens te “downloaden” en te produceren voor een fractie van de fabrieksprijs? Wapensmokkel met behulp van een muisklik? Aan de andere kant vormt 3D printen ook een bron van creativiteit met een minder gewelddadige grondslag. Bijvoorbeeld in de vorm van deze akoestische gitaar.

Dat 3D printen niet beperkt hoeft te blijven tot kleine gebruiksvoorwerpen, bewijst de KamerMaker. De printer zelf is een “mobiel paviljoen” dat complete interieurs kan printen tot een formaat van 2,0 x 2,0 x 3,5 meter! De KamerMaker is een initiatief van een groep Nederlandse ondernemingen en instanties en is te bewonderen in Amsterdam.

3 – “Koken, bakken, stomen…. printen!”

Het principe van 3D printers bestaat uit het opbouwen van producten uit kleine laagjes vloeibaar materiaal waaruit, eenmaal gestold, een driedimensionaal object ontstaat. Vaak worden kunststoffen als bouwmateriaal gebruikt. Met het gebruik van chocola in een 3D-printer verschuiven de toepassingsmogelijkheden van gebruiksvoorwerpen naar etenswaren. In april werd hierover nog geschreven op de website van NRC.

Dat voedsel(schaarste) een belangrijk thema is voor de toekomst, dat lijkt wel vast te staan. Wat de rol van het printen van voedsel hierin kan zijn, daarover wordt nog driftig gediscussieerd. Toch wordt deze techniek, op industriële schaal, al in de praktijk gebracht. Bijvoorbeeld door een bedrijf als Foodjet.

4 – “Illegaal gedownloade producten, probleem van de toekomst…”

In de eerder genoemde uitzending van De Wereld Draait Door werd al even ingegaan op de mogelijke consequentie van steeds beter wordende 3D printers. Sommige producten zullen wellicht niet meer worden gekocht in een winkel of webshop, maar worden eenvoudigweg gedownload en uitgeprint. En waar wordt gedownload, daar ligt de illegale variant daarvan op de loer. Denk aan de transitie van muziek van fysiek product (LP, CD) naar databestand en stream.

Een bedrijf dat hier een voorschot op neemt is Shapeways. Dit initiatief van onder meer Philips heeft als missie het voor iedereen mogelijk te maken om producten te ontwerpen, te verkopen en te maken met behulp van 3D printers. Een platform voor co-creatie.

5 – “3D printen; revolutie door evolutie…”

3D-printers bieden een interessant perspectief in de ontwikkeling van het apparaat zelf. Een printer die de onderdelen print voor een tweede printer of, beter nog, onderdelen print voor een verbeterde versie van zichzelf: een “self-replicating machine”. Op deze manier kan deze techniek continu innoveren en verspreiden als een olievlek. De eerste versie van de bekende open-source 3D-printer RepRap heet niet voor niets de “Darwin”.

  

Ik ben benieuwd wat deze creatieve (r)evolutie mijn wereld gaat brengen…

Bart van Meurs is freelance industrieel ontwerper, één van de specialisten van ideality én driftig op zoek naar een geschikte 3D printer. Website: www.bartvanmeurs.com

Meer informatie over ideality: bezoek onze website www.ideality.nl